2. el araçların kilometresinin düşürülmesi, aracın gerçek kilomter gösterge sayısının düşürülmesi, gerçeği yansıtmaması olarak tanımlanmaktadır. Bu, aracın gerçek kilomter gösterge sayısından daha az bir sayı gösterilmesi şeklinde yapılır ve bu, aracın değerini yükseltme amacıyla yapılabilir. Ancak, kilometre düşürme işlemi yasal olmayan bir işlemdir ve yapıldığı tespit edilirse, ciddi cezalar verilebilir.
Kilometre düşürme işlemi, aracın kilometre gösterge ünitesinin mekanik olarak ya da elektronik olarak değiştirilerek yapılabilir. Ancak, bu işlemlerin yapılması yasal olmayan işlemlerdir ve yapıldığı tespit edilirse, aracı satan veya satın alan kişi ciddi cezalarla karşı karşıya kalabilir.
Bu nedenle, aracı satın alırken veya satarken, aracın gerçek kilomter gösterge sayısını doğru bir şekilde belirtmeye dikkat etmenizi öneririm. Bu sayede, aracın gerçek değerini doğru bir şekilde tespit edebilir ve yasal olarak düzgün bir işlem yapabilirsiniz.
2. El Araçlarda Km Düşürülmesinin Hukuktaki Yeri
Alıcı satış esnasında tramer sorgulaması, araca ait daha önceki muayene ve servis kayıtların incelenmesi, ekspertiz kayıtlarına bakılması işlemlerini yapsa dahi yapılan işlemi fark edemeyebilir.
Çünkü ustaların kullanmış olduğu ekipmanlar kilometrenin düşürülüp düşürülmediğini fark edilmesini zorlaştırır. Dolayısıyla alıcı hataya düşer ve araca değerinden fazla bedel öder. Böylece satıcı haksız kazanç elde etmiş olur.
Yapılan araç satışlarında satıcı, ticari ya da mesleki amaç olmadan kişiye satış yaptığı sürece alıcı burada tüketici olmamaktadır. Bu nedenle yapılan sözleşme 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunu kapsamından çıkmıştır. Bu nedenle TKHK m 73 gereğince Tüketici Mahkemeleri değil genel mahkemeler bu tür davalarda görevlidir.
(YARGITAY 13. Hukuk Dairesi 2017/2916 E., 2017/3730 K.)
Satıcı ile alıcı arasında imzalan satış sözleşmesine konu olan aracın kilometresinin düşürülmesi, aracın bildirilen ve beklenen niteliklere sahip olmaması anlamına gelmektedir. Bu nedenle satıcı, aracın sahip olmadığı bir özelliği saklayıp aydınlatma yükümlülüğünü yerine getirmemiş sayılır. Böylece satış esnasında alıcı TBK m 223 gereğince gözden geçirme yükümlülüğünü yerine getirdiği halde maldaki ayıp ortaya çıkmayabilir. Bundan dolayı araçta ilk başta görünmeyip daha sonra ortaya çıkan gizli ayıp meydana gelmiş olur.
Yüksek mahkeme, satılan aracın kilometresinin düşürülüp satılması halinde, bu gizli ayıbın varlığını bilmese bile satıcının sorumlu olduğuna hükmetti. Yargıtay kararında, satıcının; alıcıya karşı herhangi bir surette bildirdiği niteliklerin satılanda bulunmaması sebebiyle sorumlu olduğuna dikkat çekti.
Oluşan gizli ayıp neticesinde alıcının TBK m 227 gereğince seçimlik hakları mevcuttur.
- Satılanı geri vermeye hazır olduğunu bildirerek sözleşmeden dönme,
- Satılanı alıkoyup ayıp oranında satış bedelinde indirim isteme.
- Aşırı bir masrafı gerektirmediği takdirde, bütün masrafları satıcıya ait olmak üzere satılanın ücretsiz onarılmasını isteme.
- İmkân varsa, satılanın ayıpsız bir benzeri ile değiştirilmesini isteme.
Alıcının genel hükümlere göre tazminat isteme hakkı saklıdır.
Satıcı, alıcıya aynı malın ayıpsız bir benzerini hemen vererek ve uğradığı zararın tamamını gidererek seçimlik haklarını kullanmasını önleyebilir.
Alıcının, sözleşmeden dönme hakkını kullanması hâlinde, durum bunu haklı göstermiyorsa hâkim, satılanın onarılmasına veya satış bedelinin indirilmesine karar verebilir.
Satılanın değerindeki eksiklik satış bedeline çok yakın ise alıcı, ancak sözleşmeden dönme veya satılanın ayıpsız bir benzeriyle değiştirilmesini isteme haklarından birini kullanabilir.
Şeklinde düzenlenmiştir. Alıcı bu haklarından yararlarak uğramış olduğu zararı tazmin eder.
Aracın kilometresinin düşürülmesi Türk Ceza Kanunu bakımında da suç teşkil eden bir eylemdir. TCK M. 157/1″ Hileli davranışlarla bir kimseyi aldatıp, onun veya başkasının zararına olarak, kendisine veya başkasına bir yarar sağlayan kişiye bir yıldan beş yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adlî para cezası verilir.” şeklinde düzenlenmiştir. Yapılan işlem hileli bir davranış olup karşı tarafı aldattığı ve satıcıya yarar sağladığı için burada dolandırıcılık suçu oluşmuştur. Keza yapılan işlem tekrarlanıp süreklilik arz etmeye başladığı zaman TCK M. 158 nitelikli dolandırıcılık sucundan da hüküm kurulabilir. Yargıtay 15. Ceza dairesi 2017/1324 E. 2017/10705 K. Sayılı kararında kilometre düşürülmesinde TCK m 158’den hüküm kurmuştur.